Mâm ngũ quả thông thường gồm 5 loại quả có 5 màu sắc khác nhau. Con số 5 thể hiện ước muốn của người Việt trong năm mới sẽ đạt ngũ phúc lâm môn: Phú, quý, thọ, khang, ninh. 5 màu sắc thể hiện ý nghĩa nguồn của cải năm phương đưa về kính lên tổ tiên. Năm màu sắc này cũng tượng trưng ngũ hành trong vũ trụ là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Mâm ngũ quả thời hiện đại còn có thêm một tiêu chí mới nữa đó là hoa quả sạch, an toàn. Song không phải thời điểm cận Tết loại trái cây nào cũng có thể mua được hàng sạch, an toàn, để chín tự nhiên nên những loại trái cây được chọn cho mâm ngũ quả đa dạng, phong phú hơn. Muốn chọn hoa quả tươi sạch cần mua ở các cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị, những nơi bán hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, uy tín.
Có rất nhiều cách chọn lựa trái cây tươi cho ngày Tết, dưới đây là một vài cách lựa chọn trái cây ngày Tết để người tiêu dùng có thể tham khảo:
- Trước hết phải chọn trái cây theo cảm quan, tức là xem hình thức bên ngoài: da, dáng. Trái cây ngon phải có vẻ đẹp, bóng, màu sắc tươi nhuận. Những loại trái cây đã cũ thường sẽ bị xuống sắc và không tươi, màu xỉn, dập, bề mặt vỏ không trơn, láng. Từ yêu cầu đó, loại trái cây nào còn giữ được cuống và lá xanh là trái cây tươi, tuy nhiên những trái không còn cuống, lá vẫn có thể ăn được, nhưng không nên để chưng, đơm và dứt khoát đây không phải là loại trái cây phải mua với giá đắt.
- Về hình dáng: phải có hình dáng tự nhiên, tròn, không méo mó.
- Về độ mềm: nên chọn những loại trái cây mà khi bóp nhẹ bằng tay tạo cảm giác mềm nhẹ nhàng, hơi dai chứ không bị mềm nhũn do chín quá hay bị dập.
- Về màu sắc: Nên chọn những loại trái cây có màu sắc còn tươi nhuận, bề mặt vỏ trơn láng vừa phải tự nhiên. Nên ưu tiên những loại có cuống và lá vẫn cồn giữ được màu xanh tươi vì đây là những loại quả còn tươi, có thể để được vài ngày trên bàn thờ trong những ngày Tết. Những loại trái cây không có cuống và lá nhưng có màu tươi sáng thì vẫn là trái cây tươi ngon.
Mâm ngũ quả Tết là nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt Nam - thể hiện sinh động cho ý tưởng, tín ngưỡng và thẩm mỹ trong ngày Tết. Ngày Tết, bên cạnh những bánh chưng xanh, hoa đào đỏ, hoa mai vàng… mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên luôn nhắc nhở con cháu nhớ ơn ông bà tổ tiên và thể hiện ước mong một năm mới an khang, hạnh phúc.
Đế Anh – Phòng TT, GD, TT