Theo tổ chức Nông lương Liên Hiệp Quốc (FAO), đối với nhiều người trên thế giới hiện nay, việc lãng phí thực phẩm đã trở thành một thói quen. Thưc tế, trên toàn thế giới, khoảng 14% tổng lượng lương thực thực phẩm bị lãng phí mỗi ngày[1].
Đối với nước ta, trong tình hình dịch bệnh COVID - 19 hiện nay diễn biến phức tạp, việc thiết lập thực đơn ăn uống khoa học, đảm bảo chất lượng giúp tăng cường sức đề kháng, cân đối chi tiêu giúp người tiêu dùng đảm bảo sức khỏe vượt qua dịch bệnh đồng thời mang lại những lợi ích thiết thực cho gia đình và cho cộng đồng. Theo FAO, người tiêu dùng có thể áp dụng các biện pháp sau để sử dụng thực phẩm an toàn và tránh lãng phí:
1. Ăn uống lành mạnh;
Lên thực đơn dinh dưỡng hằng ngày, người tiêu dùng có thể tham khảo trên một số trang thông tin điện tử, sách, báo đài… về các công thức nấu ăn đơn giản, phù hợp với điều kiện mỗi người để có bữa ăn lành mạnh và bổ dưỡng.
2. Chỉ mua những gì cần thiết:
Lập danh sách các món cần mua (Nguồn: Internet)
Lên kế hoạch cho nhiều bữa ăn trong tuần, lập một danh sách những thực phẩm cần mua và tránh mua quá mức cần thiết để giảm chi phí và giảm lãng phí thực phẩm do không dùng hết trước khi bị hỏng.
3. Bảo quản thực phẩm một cách khoa học:
- Đối với sản phẩm cần cấp đông: Chia nhỏ lượng thực phẩm cần dùng đủ cho phần ăn trước khi để ngăn đông (tránh rả đông và dùng không hết, sau đó tái cấp đông thực phẩm). Không nên để trữ đông thực phẩm quá nhiều, thời gian quá dài và phải rả đông theo các phương pháp rả đông: Rả đông trong tủ lạnh; Rả đông trong nước lạnh; Rả đông bằng lò vi song hoặc chế biến thực phẩm ngay không cần rả đông[2].
- Đối với sản phẩm trái cây, rau củ quả: Rửa sạch, để ráo và cho vào hộp chuyên dụng trước khi để vào ngăn mát, tránh thoát hơi nước làm giảm chất lượng sản phẩm.
Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh (Nguồn: Internet)
4. Hiểu biết về ghi nhãn thực phẩm
Có sự khác biệt rất lớn giữa cụm từ “ngày sử dụng tốt nhất” và “hạn sử dụng”: Khi nhãn thực phẩm ghi cụm từ “sử dụng đến ngày”hoặc “hạn sử dụng” (use by dates): Điều này có nghĩa thực phẩm phải được sử dụng trước một khoảng thời gian nhất định vì lý do sức khỏe và tính an toàn. Không sử dụng thực phẩm sau ngày ghi trên nhãn và không được bán sản phẩm sau ngày sử dụng vì sản phẩm có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và an toàn của người sử dụng; Khi nhãn thực phẩm ghi cụm từ “ngày sử dụng tốt nhất”: Chúng ta vẫn có thể sử dụng thực phẩm khoảng một thời gian sau ngày sử dụng tốt nhất vì chúng vẫn an toàn (tuy nhiên các thực phẩm này có thể đã bị giảm chất lượng). Thực phẩm ghi hạn sử dụng tốt nhất có thể bán sau ngày đó với điều kiện thực phẩm vẫn phù hợp với người sử dụng và đã chứng minh với cơ quan có thẩm quyền.
Ảnh minh họa về cách ghi hạn sữ dụng của một số thực phẩm (Nguồn: Internet)
Ngoài ra, kiểm tra nhãn thực phẩm để tìm các thành phần không lành mạnh như chất béo, chất bảo quản đồng thời tránh những loại thực phẩm có thêm đường hoặc muối.
5. Tận dụng rác thải thực phẩm/thực phẩm thừa:
Tận dụng phần thừa của thực phẩm (Nguồn: Internet)
Thay vì vứt bỏ thức ăn thừa thì hãy ủ chúng trong đất (nếu gia đình có trồng cây) hoặc phân loại rác thực phẩm (rác hữu cơ) với các loại rác khác[3] để nhân viên công ích thu gôm loại rác này và vận chuyển đến các nhà máy xử lý chất thải hữu cơ dễ phân hủy thành phân compost[4]. Bằng cách này, chúng ta đang cung cấp chất dinh dưỡng trở lại đất và giảm lượng khí carbon thải ra ngoài thiên nhiên.
Tóm lại, chúng ta cùng chung tay “Sử dụng thực phẩm an toàn và tránh lãnh phí thực phẩm” là một trong các biện pháp cấp bách, không thể thiếu được để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tăng sức đề kháng, góp phần không nhỏ đến việc phòng chống dịch bệnh Covid-19, ổn định nền kinh tế./.
Phòng QLCLTP
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Community of practice (cop) on food loss reduction, 15 quick tips for reducing food waste and becoming a Food hero,http://www.fao.org/fao-stories/article.
2. Food Standards Australia & New Zealand (2015), Use by and best before dates, https://www.foodstandards.gov.au/consumer/labelling/dates.
3. Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, “Để không ngộ độc thực phẩm từ việc rã đông” (2015), https://vfa.gov.vn/kien-thuc/de-khong-ngo-doc-thuc-pham-tu-viec-ra-dong.html
4. FSIS, “The Big Thaw -Safe Defrosting Methods” (2013), https:// www.fsis.usda.gov/wps/portal/fsis/topics/food-safety-education/get-answers/ food-safety-fact-sheets/safe-food-handling/the-big-thaw-safe-defrosting-methods-for-consumers/bigthaw2
5. Quyết định số 44/2018/QĐ-UBND ngày 14/11/2018 Quy định về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố.[1] Community of practice (cop) on food loss reduction, 15 quick tips for reducing food waste and becoming a Food hero,http://www.fao.org/fao-stories/article
[3]Theo Quy định tại Quyết định số 44/2018/QĐ-UBND ngày 14/11/2018 của UBND Thành phố
[4] Phân hữu cơ (hay còn gọi là compost) là các chất hữu cơ đã được phân hủy và tái chế thành một loại phân bón để cải tạo đất.
